اجداد ما از چه زمانی خلاق شدند؟ - وبلاگ صنعت چاپ

به گزارش وبلاگ صنعت چاپ، خلاقیت یکی از فاکتور های بسیار مهم در فرایند تکامل انسان های نخستین بوده است و اکنون دیرنه شناسان به شواهدی دست یافتند که نشان می دهد انسان سانان عصر حجر، حداقل از حدود 100000 سال پیش شروع به خلاقیت فرهنگی کردند و با همین خلاقیت بود که توانستند در جهت مهاجرت خویش به قاره های دیگر، خود را با شرایط نو محیطی سازگار سازند.

به گزارش وبلاگ صنعت چاپ ، دو گزارش نو مستقل، اما در پیوند با یکدیگر حاکی از آن است که مردم عصر حجر، فرهنگ خود را از طریق پیچش ها و چرخش های مبتکرانه هدایت می کردند، زیرا گروه های دوردست انسان های خردمند به طور مستقل یاد گرفتند که چگونه با محیط های خشن آفریقایی و همچنین محیط های ناآشنای آسیایی کنار بیایند.

ما می دانیم که شکارچیان آفریقای جنوبی که در حدود 92000 تا 80000 سال پیش در یک چشم انداز خشک و گرم زندگی می کردند، توانستند به لطف تکنیک ها و رفتار هایی که خودشان ابداع کردند، زنده بمانند. الکس مکای، باستان شناس دانشگاه ولونگونگ در استرالیا و همکارانش می گویند که این ابداعات باستانی با جوامع ساحلی که پیش از این تصور می شد بر تعداد بسکمک از گروه های انسانی آفریقای جنوبی که چندین هزار سال بعد آغاز به ساخت ابزار سنگی می کردند، تأثیرگذار بودند، ارتباطی نداشت و این یافته ای بسیار جالب توجه است.

در سمت دیگر، یک مطالعه نو در چین که به سرپرستی فا گانگ وانگ، از موسسه استانی آثار فرهنگی و باستان شناسی هبی، صورت پذیرفت، نشان داد که در شمال چین کنونی، هوموساپین ها (انسان های خردمند) که حدود 40000 سال پیش به این منطقه رسیده بودند نیز ابزار های نوی ساخته و اولین کسانی بودند که در آن منطقه رنگدانه ها را برای اهداف تزئینی یا نمادین آسیاب کردند. در مجموع، این مطالعات نشان می دهد که فرهنگ عصر حجر بسیار نوآورانه تر از آن چیزی است که قبلا تصور می شد.

مطالعات قبلی در آفریقا حاکی از آن بود که روش های متمایز ساخت ابزار در مکان های ساحلی از حداقل 72000 سال پیش تا حدود 59000 سال پیش در بسکمک از قسمت های جنوبی قاره پیشرفته است. اما نوآوری های انسانی که با یافته هایی از پناهگاه صخره ای در حدود 44 کیلومتری سواحل اقیانوس اطلس در جنوب آفریقا که به نام Varsche Rivier 003 یا VR003 شناخته می شود، این ایده رایج را به چالش می کشد که تحولات در ساخت ابزار و سایر رفتار های فرهنگی تنها در منطقه ها ساحلی و غنی از منابع سرچشمه می گیرد. مکای و همکارانش در 28 فوریه و در نشریه Nature Ecology & Evolution گزارش می دهند که در همان زمان، گروه های انسانی همسایه منطقه ها ساحلی نیز می توانستند به طور منظم ابتکاراتی را بکار ببرند و آن را به اشتراک بگذارند.

سایت Varsche Rivier در آفریقای جنوبی

ابزار سنگی و سایر مصنوعات یافت شده در Varsche Rivier نیز در مکان هایی با قدمت مشابه در 100 کیلومتری جنوب دیده می شوند. مکای می گوید که این نشان می دهد که هموساپین های باستانی در VR003 فقط انسان هایی کپی کننده نبودند و اینگونه نبود که از دتاورد های فرهنگی دیگر نقاط الگوبرداری کرده باشند. به عبارت دیگر در 92000 سال پیش، انسان ها و حتی آن هایی که احتمالاً در جمعیت های کم تراکم زندگی می کردند، اینگونه نبودند که یا می بایست از خلاقیت های فرهنگی منطقه ها پر جمعیت تر استفاده کنند و یا به همان حالت اولیه خود باقی بمانند، بلکه آن ها نیز با توجه به شرایط محیطی خود، ایده های نوی خلق کردند.

مارلیز لومبارد، باستان شناس دانشگاه ژوهانسبورگ می گوید؛ هموساپین ها 100000 سال پیش یا بیشتر در جنوب آفریقا طیف وسیعی از ابزار های شکار را توسعه دادند که به احتمال زیاد برای محیط های مختلف طراحی شده بودند، از جمله نیزه های سبک با نوک سنگی شبیه نیزه های با نوک آهنی که امروزه در میان شکارچیان بومی آفریقایی دیده می شود. او می افزاید: به نظر می رسد جمعیت های انسان های خردمند درک [ذهنی]لازم برای اعمال سطوح بالایی از سازگاری فنی و بیان خلاقانه در هر کجا و هر زمان که نیاز داشتند یا می خواستند، را داشتند.

یکی از این نوآوری های خلاقانه، ساخت ابزار سنگی پیشرفته در سایت VR003 است. افراد عصر حجر در این مکان به آرامی قطعات سنگ سیلکریت را در اجاق های باز گرم می کردند تا بتوان تکه های سنگ را به راحتی به قطعات کوچک و زاویه دار تبدیل کرد. ابزار های ریز و لبه های تیز که بیشتر از یک گیره کاغذ بلندتر نبودند، از قطعات سیلکریت جدا شدند. محصولات نهایی احتمالاً برای کار های مختلف برش و شاید شکار استفاده می شد. آزمایش های انجام شده بر سیلکریت های نزدیک VR003 به محققان کمک کرد تا تغییرات معینی را در سطوح سنگ های متلاشی شده با حرارت و آسیب های ناشی از کوبیدن پوسته های نازک بر روی آن سنگ ها را شناسایی کنند.

گروه مکای همچنین 26 قطعه از پوسته نرم تنان را کشف کردند که عمدتاً از حلزون های آبزی به نام لیمپت هستند. شواهد حمل و نقل از راه دور صدف های خوراکی در زمان سکونت VR003 نادر است، اما در دو مکان دیگر در بخش های خشک جنوب آفریقا یافت شده است. هیچ مدرکی دال بر تعامل با گروه های ساحلی نیز در آن مکان ها پیدا نشده است. در نهایت، به نظر می رسد 21 قطعه پوسته تخم شترمرغ کشف شده در این محل، از پوسته های دست نخورده ای که به عنوان ظرف آب استفاده می شد، آمده باشند. دانشمندان گمان می کنند که لبه های منحنی این قطعات زمانی سوراخ هایی را تشکیل می دادند که در پوسته تخم مرغ تراشیده می شدند تا بتوانند مایع را در خود نگه دارند؛ بنابراین می توان حدس زد که حدود 105000 سال پیش در یکی دیگر از منطقه ها داخلی آفریقای جنوبی، انسان ها توانسته بودند با پوسته تخم شتر مرغ برای خود ظرف آب بسازند.

در سمت دیگر، وانگ و همکارانش نیز در 2 مارس در نشریه Nature گزارش دادند که بیش از یک قاره دورتر، هوموساپین ها پس از رسیدن به حوضه نیهوان در شمال چین در حدود 40000 سال پیش، باز هم این خلاقیت خود را نشان داده اند. حفاری ها در سایتی به نام Xiamabei لکه ای از رسوبات قرمز رنگ را نشان داد و محققان دو قطعه رنگدانه با ترکیبات معدنی مختلف و یک تخته سنگ آهک آغشته به رنگدانه را پیدا کردند. یافته ها نشان می دهد که ساکنان Xiamabei تقریباً 9000 سال قبل از اولین شواهد قبلی استفاده از رنگدانه در شرق آسیا، تکه های رنگدانه را آسیاب کرده اند.

سایت Xiamabei در شمال چین

همچنین نزدیک به 400 مصنوع سنگی یافت شده در Xiamabei شامل ابزار های تیغه مانند است که بسکمک از آن ها به اندازه ابزار های کوچک در VR003 هستند. دانشمندان می گویند که این یافته ها برای شمال چین در حدود 40000 سال پیش، کاملاً نو و متفاوت هستند. هفت ابزار نشان می دهد که به دسته هایی متصل بودند و برای کار هایی مانند خراشیدن پوست و بریدن گیاهان یا بافت حیوانات استفاده می شوند. اگرچه هیچ فسیلی از انسان ها در Xiamabei یافت نشده است، فسیل های کشف شده در سایر نقاط شمال چین نشان می دهد که هموساپین ها حدود 40000 سال پیش به این منطقه رسیده است. دنیسووا ها و نئاندرتال ها نیز در آن زمان در شمال چین ساکن بودند.

به درستی معین نیست که کدام جمعیت - یا احتمالاً گروهی با اجداد یا تأثیرات فرهنگی مختلط - این آثار را از خود در Xiamabei گذاشته است. اما شی-شیا یانگ از آکادمی علوم چین در پکن و از نویسندگان این مطالعه می گوید: پیش از این فرض می شد که نوآوری های فرهنگی همچون مهره ها، آویز ها و تکنیک های ساخت تیغه های سنگی ریز از 35000 سال پیش و با مهاجرت هموساپین ها از آفریقا به آسیا آغاز شد، اما این مطالعه نو این فرض را به سادگی رد می کند، زیرا ما اکنون می دانیم که گروهی از این هموساپین ها در حدود 40000 سال پیش و در شرایط محیطی نو خود در شمال چین، خلاقیت های مبتکرانه خویش را به کار برده و وسیل و ابزار نوی برای خود تدارک دیدند که زندگی در محیط نو را برای آن ها هموارتر می کرد.

منبع: sciencenews

ترجمه: مصطفی جرفی-وبلاگ صنعت چاپ